Dit gebeurt er met je lichaam door stress

Een eerste reactie van je lichaam op stress

Wat doet stress met je lichaam? Het antwoord daarop begint bij de eerste signalen die je lijf geeft als je spanning voelt. Stress is een natuurlijke reactie die al sinds de oertijd in ons zit. Je lichaam bereidt zich voor om snel te handelen bij gevaar. Je merkt het bijvoorbeeld aan een snelle hartslag, oppervlakkige ademhaling en snellere gedachten. Ook kun je zweten of koude handen krijgen. Deze verschijnselen zijn normaal en helpen je kort om te focussen en te presteren. Niet alleen spannende situaties, maar ook drukte op het werk of zorgen om geld kunnen deze reactie geven.

• snelle hartslag
• oppervlakkige ademhaling
• snellere gedachten
• zweten
• koude handen

De rol van stresshormonen en hun invloed

Zodra je lichaam spanning herkent, komt het hormoon adrenaline vrij. Daarna maakt je lijf cortisol aan. Deze stoffen zorgen ervoor dat je snel kunt reageren en even geen pijn voelt. Op korte termijn is dit nuttig, maar als het langer duurt, verandert de werking. Het lichaam blijft dan extra veel stresshormonen maken. Dit zorgt ervoor dat je langer gespannen blijft, zelfs als de aanleiding al voorbij is. Door die aanhoudende prikkels kun je futloos worden, minder goed slapen of prikkelbaarder zijn. Langdurige blootstelling aan spanning kan zelfs je bloeddruk verhogen of hartkloppingen veroorzaken.

Lichamelijke klachten bij langdurige stress

Lange tijd gespannen zijn is niet goed voor je gezondheid. Je lichaam raakt uitgeput en dat voel je op verschillende plekken. Hoofdpijn komt vaak voor als je lang onder druk staat. Je spieren kunnen strak en gespannen aanvoelen, vooral in je nek en schouders. Sommige mensen krijgen last van hun buik, zoals problemen met de spijsvertering of een opgeblazen gevoel. Ook vermoeidheid en slaapproblemen zijn bekende klachten. Het is niet ongewoon dat je flinke rugklachten of spierpijn ervaart, zonder duidelijke reden. Je weerstand kan achteruitgaan waardoor je sneller verkouden wordt. Al deze klachten kunnen elkaar versterken, waardoor je je nog slechter gaat voelen.

• Hoofdpijn
• Spierpijn en gespannen gevoel in nek en schouders
• Buikklachten, spijsverteringsproblemen of een opgeblazen gevoel
• Vermoeidheid en slaapproblemen
• Rugklachten of spierpijn zonder duidelijke reden
• Achteruitgaan van de weerstand, waardoor je sneller verkouden wordt
• Deze klachten kunnen elkaar versterken

Gevolgen voor je gedrag en emoties

Niet alleen je lijf, maar ook je gedrag verandert door aanhoudende spanning. Veel mensen worden sneller geïrriteerd of huilerig. Het is lastig om je te concentreren en beslissingen nemen gaat moeilijker. Het kan zijn dat je meer snackt, minder beweegt of juist niet stil kunt zitten. Sommige mensen hebben moeite met ontspannen en piekeren veel, waardoor het hoofd niet uitgaat. Op den duur kun je je somber voelen of het vertrouwen in jezelf verliezen. Ook kun je merken dat je minder zin hebt in sociale contacten of leuke dingen doen. Dit effect van stress op je gemoed kan zorgen voor een vicieuze cirkel, waarin je steeds minder mogelijkheden hebt om te ontspannen en tot rust te komen.

• Sneller geïrriteerd of huilerig zijn
• Moeite met concentreren en beslissingen nemen
• Meer snacken, minder bewegen of juist niet stil kunnen zitten
• Moeite met ontspannen en veel piekeren
• Sombere gevoelens of verlies van vertrouwen in jezelf
• Minder zin in sociale contacten of plezierige activiteiten
• Vicieuze cirkel waarin ontspanning moeilijker wordt

Hoe kun je lichamelijke stress verminderen?

Je hoeft je niet machteloos te voelen als je fysieke gevolgen van spanning ervaart. Door het herkennen van deze signalen kun je zoeken naar manieren om tot rust te komen. Denk aan het nemen van kleine pauzes, een wandeling, of tijd maken voor hobby’s en sociale contacten. Goed slapen helpt om te herstellen van een drukke periode. Het kan ook helpen om met anderen te praten over wat je dwarszit. Voor sommige mensen biedt meditatie, yoga of een rustige ademhalingsoefening steun. Als je merkt dat de klachten blijven of erger worden, is het verstandig om hulp te zoeken bij een arts of hulpverlener. Zij kunnen met je meekijken naar de beste aanpak voor jouw situatie.

• Kleine pauzes nemen
• Een wandeling maken
• Tijd maken voor hobby’s en sociale contacten
• Goed slapen
• Met anderen praten over wat je dwarszit
• Medita tie, yoga of rustige ademhalingsoefeningen
• Zo nodig hulp zoeken bij een arts of hulpverlener

Veelgestelde vragen over stress en je lichaam

• Kan stress echt zorgen voor lichamelijke klachten?

  Ja, stress kan lichamelijke klachten zoals hoofdpijn, spierspanningen en buikpijn veroorzaken. Langdurige stress zorgt ervoor dat je zenuwstelsel en hormonen uit balans raken, wat verschillende klachten geeft in je lijf.

• Waarom heb ik sneller last van spierpijn tijdens stress?

  Tijdens stress spannen je spieren zich automatisch aan. Dit gebeurt vooral in je nek, schouders en rug. Op den duur kan deze voortdurende spanning leiden tot pijn of stijfheid in deze lichaamsdelen.

• Kan langdurige stress invloed hebben op mijn weerstand?

  Langdurige stress vermindert de werking van je afweersysteem. Daardoor word je vatbaarder voor ziektes en kun je sneller een griepje of verkoudheid oplopen.

• Helpt bewegen bij stressgerelateerde klachten?

  Bewegen helpt om spanning te verminderen. Door te wandelen of te sporten maak je ontspannende stoffen aan in je brein, waardoor je je sneller rustiger en fitter voelt.

• Moet ik mij zorgen maken als ik lang klachten houd?

  Als je langer klachten door stress hebt, zoals vermoeidheid, slaapproblemen of hoofdpijn, is het goed om hulp te zoeken. Een huisarts kan samen met jou kijken naar oplossingen voor je herstel.